Z dniem 1 stycznia 2018 roku do naszego życia weszły nowe przepisy wprowadzające tak zwaną opłatę recyklingową za sprzedaż toreb foliowych (reklamówek) na zakupy, popularnie zwanych „reklamówkami”.
Przez torby na zakupy z tworzywa sztucznego rozumie się, torby na zakupy, z uchwytami lub bez uchwytów, wykonane z tworzywa sztucznego, które są oferowane w jednostkach handlu detalicznego lub hurtowego, do których zalicza się:
lekkie torby na zakupy z tworzywa sztucznego o grubości materiału poniżej 50 mikrometrów,
bardzo lekkie torby na zakupy z tworzywa sztucznego o grubości materiału poniżej 15 mikrometrów, które są wymagane ze względów higienicznych lub oferowane jako podstawowe opakowanie żywności luzem, gdy pomaga to w zapobieganiu marnowaniu żywności.
Od teraz każda lekka torba foliowa (torba z tworzywa sztucznego o grubości poniżej 50 mikronów) dodawana do zakupów lub sprzedawana osobno w każdym punkcie handlowym, sklepie, aptece, warzywniaku, stoisku z wyrobami regionalnymi, czy na bazarze będzie droższa o co najmniej 20gr za sztukę.
Opłata recyklingowa dotyczy również przedsiębiorców prowadzących działalność gastronomiczną, gdzie wydaje się klientom jedzenie na wynos. Wynika to z faktu, że użyta w ustawie definicja jednostki handlu detalicznego, oznacza miejsce, w którym prowadzona jest sprzedaż detaliczna towarów.
Powyższa definicja stosowana jest w statystyce publicznej i została zdefiniowana przez Główny Urząd Statystyczny „sprzedaż detaliczna towarów - sprzedaż towarów własnych i komisowych (nowych i używanych) w punktach sprzedaży detalicznej, placówkach gastronomicznych oraz innych punktach sprzedaży (np. składy, magazyny) w ilościach wskazujących na zakup dla potrzeb indywidualnych nabywców”.
W związku z powyższym punkty gastronomiczne jak restauracje, fast food, bary, bistra, cukiernie, itp.) mieszczą się w pojęciu jednostki handlu detalicznego, a więc cienkie torby na zakupy z tworzywa sztucznego oferowane w tych punktach do pakowania zakupionych produktów, podlegają opłacie recyklingowej.
Wprowadzona opłata recyklingowa, jest elementem należności za dostawę cienkiej torby foliowej i jest wliczona do podstawy opodatkowania. Sama dostawa podlega zaś opodatkowaniu 23% stawką VAT.
W praktyce oznacza to, że od opłaty recyklingowej trzeba naliczyć VAT. Jeśli przedsiębiorca, zdecyduje się na pobieranie od klientów jedynie równowartości nowej opłaty i ich będzie obciążał VAT, to za reklamówkę trzeba będzie zapłacić dodatkowe 5 gr (20 gr opłaty + 5 gr VAT – w sumie 25 gr). Gdy reklamówki są odpłatne, to ich cena wzrośnie o opłatę recyklingową i wyliczony od niej VAT.
20 groszy jest jedynie opłatą minimalną, która odprowadzana jest na rzecz państwa. Każdy przedsiębiorca może ustalić dowolną cenę torby do kwoty 1zł, a nadwyżka z jej sprzedaży ponad opłatę recyklingową będzie stanowiła przychód firmy.
Przedsiębiorca prowadzący działalność handlową ma obowiązek pobierania opłaty recyklingowej od klienta nabywającego torbę. Jeżeli przedsiębiorca prowadzący działalność handlową, oferuje torby z tworzywa sztucznego poniżej 50 mikronów bez pobierania od klientów opłaty recyklingowej, podlega karze administracyjnej pieniężnej, która wynosi od 500 zł do 20000 zł.
Opłata recyklingowa stanowi dochód budżetu państwa. Zgodnie z przepisami, przedsiębiorca prowadzący sprzedaż detaliczną lub hurtową, który ją pobiera będzie musiał przekazać ją do 15 marca roku następującego po roku, w którym została pobrana. W praktyce oznacza to , że w przypadku pobierania od klientów opłaty recyklingowej w 2018 r. przedsiębiorca będzie miał obowiązek przekazać do 15 marca 2019 r. całość środków pochodzących z pobranej opłaty w okresie pomiędzy 1 stycznia, a 31 grudnia 2018 r. Nie wskazano jeszcze konta, na które ma być przekazywana opłata ale ma to nastąpić w roku bieżącym. Podatek VAT od pobranej opłaty powinien zostać wniesiony zgodnie z obowiązującymi przepisami w tym zakresie.
Nad obowiązkiem pobierania od klientów opłaty recyklingowej, kontrolę sprawować będzie inspekcja handlowa. W sprawach dotyczących opłaty recyklingowej stosuje się odpowiednio przepisy działu III ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. – Ordynacja podatkowa.
Sprzedaż toreb z tworzywa sztucznego na zakupy zwykłym konsumentom podlega ewidencjonowaniu na kasach fiskalnych na zasadach ogólnych.
Nie będziemy musieli płacić za:
torby wielokrotnego użytku, czyli wykonane z grubej folii powyżej 50 mikronów,
torby lekkie wykonane z foli cienkiej o grubości poniżej 15 mikrometrów, pod warunkiem, że są używane ze względów higienicznych do pakowania żywności, która nie posiada własnego opakowania, np. pieczywa, owoców, warzyw, mięsa, itd.
torby foliowe, które są wykorzystywane do użytku wewnętrznego firmy lub jako materiał promocyjny np.; na targach, eventach czy konferencjach.
Wyżej opisane torby foliowe mogą być wydawane bez opłaty recyklingowej na rzecz państwa. Również wszelakie torby papierowe nie zostały ujęte w nowych przepisach, więc są zwolnione z opłat.
Nowe przepisy oprócz wdrożenia europejskiej dyrektywy mającej na celu znaczne ograniczenie stosowania plastikowych toreb oraz uszczelnienie krajowego systemu gospodarowania odpadami.
Teraz klienci będą mieli wybór, kupić ekonomiczną torbę wielokrotnego użytku lub płacić przy każdych zakupach za cienką foliową reklamówkę. Żywotność cienkiej torby jest zazwyczaj bardzo krótka, co sprawia, że szybko staje się odpadem i trafia do środowiska naturalnego, zanieczyszczając je. Resztki z rozkładu dostają się też do układu pokarmowego zwierząt, co często powoduje ich męki i śmierć.
Pomysł nałożenia opłat za jednorazowe torby w Polsce nie jest do końca nowy. Część sklepów jakiś czas temu zrezygnowała z bezpłatnego wydawania toreb foliowych, wprowadzając ich odpłatność na poziomie kilku groszy za sztukę. Według szacunków, konieczność płacenia za jednorazowe torby foliowe na zakupy spowodowała ograniczenie ich stosowania o ok. 36 %, z ok. 470 do 300 toreb na mieszkańca w ciągu roku.
Według danych, Polacy średnio zużywają 250-300 toreb foliowych rocznie, a przeciętny Europejczyk tylko 200. W 2010 roku średnie zużycie reklamówek na jednego Polaka, Portugalczyka czy Słowaka wynosiła, aż 490 sztuk, na Niemca 70, a na Fina czy Duńczyka tylko 4 sztuki.
Pieniądze ze sprzedaży toreb mają trafiać m.in. na kampanie edukacyjne mające na celu ograniczenie stosowania folii.
Podstawa prawna:
[1] ustawa z dnia 12 października 2017 r. o zmianie ustawy o gospodarce opakowaniami i odpadami opakowaniowymi oraz niektórych innych ustaw (Dz. U. poz. 2056)
[2] rozporządzenie (WE) nr 1907/2006 Parlamentu Europejskiego i Rady z dnia 18 grudnia 2006 r. [1] w sprawie rejestracji, oceny, udzielania zezwoleń i stosowanych ograniczeń w zakresie chemikaliów (REACH), utworzenia Europejskiej Agencji Chemikaliów, zmieniającego dyrektywę 1999/45/WE oraz uchylającego rozporządzenie Rady (EWG) nr 793/93 i rozporządzenie Komisji (WE) nr 1488/94, jak również dyrektywę Rady 76/769/EWG i dyrektywy Komisji 91/155/EWG, 93/67/EWG, 93/105/WE i 2000/21/WE (Dz. Urz. UE L 396 z 30.12.2006, str. 1, z późn. zm. 3).
